|
CAS Historie |
|
DE GESCHIEDENIS VAN DE "CARPENTIER ALTING STICHTING" (CAS) SCHOLEN EN PENSIONAAT De geschiedenis van de Carpentier Alting Stichting geeft weer wat een vooruitziende blik Ds. A. S. Carpentier Alting (ook voorzitter van de Orde van Vrijmetselaren in Batavia) heeft gehad met het stichten van een particuliere Meisjes Hoogere Burgerschool met 3-jarige cursus in het jaar 1902. Er was een Openbare Meisjes HBS, maar die werd wegens te weinig aanmeldingen gesloten. Er was ook een pensionaat. We moeten ons wel realiseren dat in die tijd veel jonge meisjes van onderwijs verstoken bleven omdat hun ouders in de buitengebieden woonden en werkten. Er werd een pand gehuurd: het "Landhuis met bij-gebouwen" in Laan de Riemer, nu: Jalan Tanah Abang III. Dit pand was na een jaar al te klein, bovendien was de ligging ervan niet gunstig. Toen verhuisde men naar Koningsplein Oost 14. Dit pand werd gehuurd van de diakenen der Evangelische Gemeente. De naam van de school werd toen: "Hoogere Burgerschool en Pensionaat voor Meisjes. In 1912 (10 jaren na de oprichting!) konden het pand en de naastliggende grond worden aangekocht, ruim 20.000 m2 ! Dit werd mede mogelijk gemaakt door vele giften, o.a. van Vrijmetselaren in en buiten Batavia, in het bijzonder van de Loge "De Ster in het Oosten." In 1914 werd het nieuwe gebouw in gebruik genomen. En inmiddels was er behoefte aan een lagere school en men begon met een L.S. voor meisjes; achter het pensionaat kwamen immers lokalen vrij door de nieuwbouw voor de HBS. In 1915 volgde een L.S. voor jongens, ook op eigen terrein. Een gemengde lagere school met 7-jarige cursus kwam in een pand aan Salemba en kreeg de naam Struiswijkschool. Er kwam in 1919 een nieuwe naam voor alle scholen tezamen. Het werd: "Carpentier Alting Stichting" , een naam die iedere oud-leerling nog altijd met een beetje trots mag noemen. Nadat de 3-jarige HBS was opgevolgd door een 5-jarige HBS; toen ook deze school door jongens en meisjes bezocht kon worden, toen de opleiding tot hulp-onderwijzeres volwaardig werd en het woord "hulp” weggelaten werd, toen was ook de tijd rijp om een Lyceum te beginnen. Leerlingen konden na de onderbouw HBS Kiezen voor HBS A, B of Gymnasium. Eindexamens werden nog steeds afgelegd als extranei op de KW III. Vanaf 1930 mocht de CAS ook zelf eindexamens afnemen. De diploma’s gaven dezelfde rechten als de diploma's behaald in Nederland. In verband met de uitbreiding van Batavia werd een L.S. gebouwd aan de Tegalweg, die de naam "Ligthartschool" kreeg. Hier konden de "juffen", die van de CAS-kweekschool kwamen, oefenen. Toen Nieuw Menteng werd gebouwd, kwam er nog een L.S. bij, de "Nassauschool" aan de Besoekiweg. Na de capitulatie van Japan heeft het even geduurd voor er weer aan onderwijs gedacht kon worden. Wel werden er kleine schooltjes opgericht, o.a. in Hotel des Indes, aan Soebangweg en andere wijken. In Juni 1946 begon de CAS-HBS weer te draaien, nu echter in de "Ligthartschool". `s Morgens was het gebouw voor de CAS, in de middag voor de KW III. Dit heet de "Herstelperiode". Om de kinderen, die zoveel jaren geen onderwijs hadden gehad wat vlotter door de achterstand te helpen werden er twee schooljaren in één samengevoegd. Daarna nog een schooljaar van 8 maanden. Augustus 1948 was "ons" gebouw weer voor de CAS. Er waren toen weer de volgende mogelijkheden: een 4-jarige MULO, 5-jarige HBS A & B en een Gymnasium A & B. |
|
Stichting CAS-Reünisten |